Pierwsza francuska „Noc z literaturą”

Mariusz Szczygieł i dyr. Czeskiego Instytutu Kultury

„Czy wiecie czym się różnią Polacy od Czechów?” –zażartował podczas spotkania w polskiej księgarni w Paryżu, zorganizowanego z okazji „Nocy Literatury” autor „Gottlandu”, Mariusz Szczygieł: „otóż, gdy podczas procedury beatyfikacyjnej polska prasa opisywała cuda poczynione przez Jana Pawła II, prasa czeska, relacjonując debatę, pisała o „tak zwanych cudach”. O tyle, o ile u nas wszystko jest pewne, Czesi są narodem, które zazwyczaj ma wiele wątpliwości”…

Mariusz Szczygieł, który prezentował w Paryżu, podczas sobotniej Nocy Literatury tłumaczenie swojej powieści „Zrób sobie dobrze” na francuski, jest bez wątpienia człowiekiem skromnym. Ale nie mógł się powstrzymać przed pochwaleniem się niespodziewanym, znakomitym odbiorem jego książek wśród Czechów: siedemnaście wydań Gottlandu, oraz sześć(!) filmów, które są  trakcie realizacji!

Na spotkaniu obecny był również przeuroczy dyrektor czeskiego Instytutu Kultury, Michael Wellner-Pospisil, który jedynie potwierdził, że polski autor, Mariusz Szczygieł jest faktycznie najbardziej popularnym autorem zagranicznym w Czechach. To on jest również autorem projektu rozciągnięcia tego projektu na Paryż. Brawo Czeski Instytut Kultury w Paryżu...

Ale  skoro już o Pradze i Czechach mowa, to właśnie tam, przed sześcioma laty, zrodził się pomysł zorganizowania Nocy Literatury, pomysł, który przywędrował wreszcie, po obecności w już 25 stolicach europejskich, do Paryża. W stolicy Francji wzięło w nim udział w ubiegłą sobotę 15 instytutów kultury i 16 pisarzy. Organizacyjnie, polegało to na czytaniu tekstów obecnych na sali autorów przez aktorów francuskich. Czasem, również przez autorów, a następnie na dyskusji z pisarzem. Każde spotkanie trwało mniej więcej godzinę, po czym publiczność przemieszczała się dalej.

Wyszedłszy więc z polskiej księgarni na St. Germain de Pres, skierowałam się do chyba najbardziej obleganego tego wieczoru miejsca w Paryżu, do „Hotelu”, który słynie z tego, że przebywał tam swego czasu Oscar Wilde. Czytanie książki Pawła Haka, Vomito Negro, miało się odbywać właśnie w pokoju, w którym niegdyś mieszkał autor „Doriana Graya”.

Pavel Hak

Paweł Hak jest niezwykle pięknym mężczyzną, ma nienaganne maniery, porusza się, zachowuje z niezwykłą gracją, jak dandys, jak Oscar Wilde. Może nawet jest do niego odrobinę podobny? –i może to nie był przypadek, że wybrano właśnie to miejsce na czytanie jego, dość czarnych w treści, książek. W każdym bądź razie Paweł Hak bardzo do tego miejsca pasował…O samym autorze wiemy, że w 1985 roku poprosił we Włoszech o azyl polityczny, a rok później zamieszkał we Francji. Pisze po francusku,  porzuciwszy swój język ojczysty, co jest moim zdaniem nie lada  wyczynem, bowiem, jak się przyznał podczas spotkania, jest to dla niego język naturalny, tu studiował, tu żyje a po dwudziestu i kilku latach po prostu własnego języka już się nie pamięta ( i w tym momencie się z nim nie zgodzę, bo poza granicami kraju żyję tyle samo co on i jak mogą zauważyć czytelnicy tego bloga, polskiego jeszcze nie zapomniałam). Tak więc Paweł Hak zamierza podążać śladami Nancy Huston czy Józefa Conrada… Jego ostatnia powieść, Vomito Negro otrzymała w maju 2013 roku nagrodę literacką młodych Europejczyków. Być może muszę jeszcze do tego autora wrócić, ale fragmenty przeczytane w apartamencie Oscara Wilde’a, nie zrobiły na mnie zbyt wielkiego wrażenia.

„Noc literatury” to okazja to zaprezentowania nie tylko uznanych już pisarzy, ale również tych, którzy nie są jeszcze znani szerokiej publiczności. W pobliskiej Magnum Gallery przedstawiono pisarkę słowacką, Samko Tale (pseudonim Danieli Kapitanowej), która biorąc udział w konkursie literackim, wygrała go „Księgą cmentarza”, opowieścią o ludziach z miejscowości Komarno na Słowacji. Znakomicie zaprezentowana przez aktorkę Caroline Darnay powieść, uwiodła mnie humorem i talentem opowiadania historii autorki.

Caroline Darnay prezentuje "Księgę cmentarza"

Udało mi się jeszcze wstąpić na wieczór literatury rumuńskiej w kaplicy kościoła St. Germain, gdzie grupa młodych aktorów przedstawiała również uchodźcę politycznego we Francji, Matei Visniaka. Prezentowany „Kabaret Słów” to seria krótkich, dowcipnych, ale jednocześnie pełnych refleksji tekstów w rodzaju poematu prozą, które rozpoczynają się refleksją wokół takich prostych słów jak „ja, ty, my, wy” i tego, co te słowa dziś znaczą, jeśli znaczą i z czym nam się kojarzą…

Aktor Kabaretu Słów

 I to niestety wszystko, co udało mi się tego wieczoru obejrzeć i usłyszeć, ale na pewno „gra jest warta świeczki” i mam nadzieję, że „Noc Literatury” wejdzie na stałe do kalendarza kulturalnego Paryża