François Villon i jego zagadkowy wielbiciel

Opowiastka, którą mam nieposkromioną ochotę się podzielić, tylko pozornie nie ma nic wspólnego z Francją i Paryżem. Po pierwsze sam Villon był Paryżaninem, a po drugie, bohater tej opowieści wyraźnie jest zainspirowany duchem Oświecenia. A kto ukrywa się pod "profesorem"? Konia z rzędem temu kto zgadnie!

Pewien znamienity  profesor literatury francuskiej postanowił uczcić 500-lecie urodzin francuskiego, średniowiecznego poety Villona serią odczytów. I wszystko byłoby dobrze, udało mu się „zwilonizować” 24 miasta, i niektóre nawet dwukrotnie, ale kłopoty naszego mówcy rozpoczęły się w silnie katolickim mieście Toruń. Odczyt miał się odbyć w sali teatralnej, gdy nadeszła depesza, że zostaje odwołany a dyrektorowi teatru zagrożono nawet zdemolowaniem sceny, jeśli wpuści naszego mówcę na scenę.

Podobnie sprawa miała się w Gdyni. Nasz profesor na stacji kolejowej kupił miejscową gazetę i co w niej przeczytał? Że „wróg kościoła jest w Gdyni”(to o nim!) Ale odczyt się odbył. Ale następnego dnia „Goniec Pomorski” poinformował: „społeczeństwo katolickie powinno zwrócić uwagę na występy tego znanego wroga religii katolickiej”…Następne miasto, Włocławek wita go tytułem w prasie „W obronie godności naszego miasta” a w artykule jest mowa o tym, że „rzecz ciekawa, kto w naszym mieście odczuwa potrzebę tej niewybrednej strawy, jakiej dostarcza umysł godnego współczucia człowieka. Jedno wiadomo, że ogół zdrowo myślących obywateli naszego miasta jeszcze tak nisko nie upadł, by dla zaspokojenia swych potrzeb kulturalnych miał słuchać ludzi, których zainteresowania nie wychodzą poza wąski zakres spraw seksualnych…Nie współdziałajmy z tymi, co dokonują moralnego rozbioru Polski”-pisze włocławska gazeta.

Po Włocławku przychodzi kolej na Płock ale i tam odczyt o francuskim poecie źle jest widziany. „Doszło do naszej wiadomości, że (i tu pada nazwisko naszego profesora)ma wygłosić w Płocku odczyt, „ze względu na całokształt jego działalności, która godzi w istotne zasady moralności chrześcijańskiej, mamy głębokie przeświadczenie, że wszyscy, którzy czują i myślą po katolicku nie wezmą udziału w zapowiedzianym odczycie”. Podpisali proboszczowie wszystkich parafii Płocka…Ale proboszczowie nie tylko podpisują petycję, ale prowadzą również intensywną agitację z ambony. Co daje bardzo konkretne rezultaty, bo jak wynika z relacji profesora, powtarzano sobie, że ksiądz nie da rozgrzeszenia temu, kto pójdzie na „wiec” zorganizowany przez antychrysta (chodziło o odczyt o Villonie!) „W niedużym mieście, gdzie każdego widzą i każdego znają, mało kto ma ochotę dostać się na czarną listę Czarnej Ręki.” 

A tak oto nasz specjalista od Villona wraca do Warszawy i w domu odkrywa listy, listy -jak pisze- pełne zgrzytów zębami i strachu przed „okupantem”. „Ludzie boją się utraty chleba, represji, zemsty. Ucisk, w małych zwłaszcza środowiskach jest straszliwy. Tam nie można nawet być neutralnym, trzeba być karnym szeregowcem w kadrach świętoszkarstwa, patrzyć bez mrugnięcia okiem na ogłupianie, łupiestwo, cynizm tyjący kosztem skrajnej nędzy, na zuchwałą brutalność czarnych wielkorządców”. Pisze mu ktoś ze Sląska że „ sprawa mieszania się kleru do wszystkiego ma odrębny i niespotykany gdzie indziej charakter. Ta tłusta czerwona łapa, wyciągnięta z czarnej sutanny gnębi najmniejszy przejaw myśli…”

Profesor komentuje: „Od dziecka każdy musi być wpisany do bractwa. Najpierw do Stowarzyszenia Dzieciątka Jezus, wyciskającego z dzieci-jak dzisiaj-bezrobotnych przeważnie nędzarzy znaczne kwoty na „Murzynka” w Afryce. Starsi, to Stowarzyszenie Młodzieży. Oczywiście składki. Dziewczęta po dziesięć tworzą „różę”. Jedenasta już szuka towarzyszek do nowej „róży” a każda „róża” musi przynajmniej raz do roku dać na mszę za członkinie. Prócz tego inne związki młodzieży. Straż Honorowa, tercjarze, sztandary, kwesty, pielgrzymki, nie kończące się nigdy „odnowienia kościoła”. Składki, składki. Starsi-na przeróżne Bractwa Mężów i Żon Katolickich, Czcicieli Oblicza Pana Jezusa. Najstarsze baby-to Arcybractwo Matek. I znów składki, składki aż do ostatniego tchu.”

„Ale-pisze profesor- największy terror połączony jest z obrzędem kolędy. Cóż za uroczystość, cóż za aparat, i w rezultacie do jakiego celu! Ksiądz obchodzi domy w asyście kościelnych, organistów, zelatorów. Drzwi domów muszą być na oścież otwarte. Na stole ma być krzyż i jarzące się świece-obok pisma kościelne i religijne. Gdyby ktoś nie daj Boże –musiał wyjechać, ma zostawić pieniądze dla księdza u gospodarza. Tymi i innymi sposobami, tam gdzie komornik nie znajdzie nic, poborcy w sutannie wyciskają z największej biedoty miliony”…(…) Kontrast bogactwa kleru z nędzą jego podatników jest przerażający. A życie duchowe, umysłowe w tej atmosferze fałszu, ucisku, ciemnoty, szpiegostwa, denuncjacji?

I już tak na zakończenie, nasz profesor, którego odczyt o Villonie został zakłócony interwencjami kleru pisze: „ katolicyzm w Polsce jest zaledwie 20 proc. religią a w 80 proc. przemysłem, znakomicie zorganizowanym przedsięwzięciem finansowym. Aparat działa z drapieżną precyzją, ale zarazem z poczuciem, że wszystko wspiera się na ciemnocie i na zastraszeniu i że wystarczyłoby trochę światła i powietrza, aby podciąć ten przemysł, uprawiany w mroku i zaduchu.”

Wspaniałe, nieprawdaż?  A jakie aktualne! Czy ktoś zgadnie kto i kiedy napisał te słowa?