Targ z książkami na ulicy Brancion

Dla mola ksiażkowego, jakim bez wątpienia jestem, jedną z największych uciech mieszkania w Paryżu jest wszechobecny  dostęp do słowa drukowanego. Myślę tu o tysiącach cudacznych małych antykwariatów, z siedzącymi w nich rozczochranymi okularnikami, ulicznymi targami, gdzie najczęściej królują wydawnictwa arlekinopodobne, ale gdzie można trafić za pół-darmo na  od dawna poszukiwaną perełkę, czy też bukinistach znad Sekwany, którzy już dawno oddali duszę diabłu popadając w znajomy mi rodzaj książkowego uzależnienia.  Kilku z nich już znam i nawet jesteśmy po imieniu. Gdy jest mi bardzo źle i samotnie, mogę zawsze śmiało wyruszyć nad Sekwanę, znajdę tam nie tylko bratnią duszę, ale do tego jeszcze oczytanych, inteligentnych partnerów do rozmowy(a o to dziś niełatwo, nieprawdaż?). Chyba mnie nawet polubili, bo za każdym razem podsuwają tematy książek, które mogłabym-według nich- napisać. I tak na przykład. „Czy wie Pani, co by się w Polsce najlepiej sprzedawało?”-pyta mnie ostatnio jeden z moich ulubionych bukinistów, którego stoisko mieści się przy  Pont Neuf - „książka o polskich generałach Napoleona”-szepcze, Polacy pytają mnie bez przerwy o książki na ten temat- tylko proszę tego nikomu nie mówić”-dodaje. Oj, ten Napoleon-myślę sobie- ciągle nie daje rodakom spokoju!

Wyjątkowa pasja, więcej- miłość Francuzów do książek, którą obserwuję od trzech lat przypomina mi czasy najuboższego w dobra materialne  okresu komunizmu w Polsce. Na książki się polowało, stało nocami w kolejce, w księgarniach było więcej klientów niż książek. I dziś w Paryżu księgarnie są zatłoczone, zwłaszcza w sobotnie popołudnia, antykwariaty kwitną, gdy tymczasem u nas…ale nie marudzę, jeśli prawdą jest, że jak pisała magamara, warszawską ulicę Chmielną władze miasta zamierzają przekształcić w ulicę książki. A gdyby tak jeszcze, można sobie pomarzyć, jakąś wioskę podwarszawską obwołać wioską książki, na przykład Izabelin (ze względu na literacki rodowód? Tak jak  zrobili to Szwajcarzy w St-Pierre-de-Clages?

Gdy przed ponad trzema laty przeprowadzałam się do Paryża, postanowiłam zabrać ze sobą tylko o to, co najbardziej niezbędne, na czasowy pobyt- trochę literatury, kilka słowników powinno wystarczyć-myślałam, a cała resztą mojego księgozbioru powędrowała na strych i do piwnicy. Powędrowała? Odpadały mi ręce od ich noszenia! A nawet w przypływie upiornego zmęczenia przyrzekałam sobie, że przez dwadzieścia najbliższych lat nie kupię już nic! Ale po co było składać obietnice, których i tak się nie zrealizuje? I dziś, po trzech latach znów siedzę w pokoju w którym książki wystają z każdego kąta, a ja tylko dokładam półek i zastanawiam się gdzie by tu jeszcze można je poupychać. Do tego dorzuciłam ostatnio do mojej listy przeurocze miejsce w Paryżu, jakim jest Polska Księgarnia na St. Germain de Pres, którą regularnie odwiedzam szukając nowości.

W  każdy weekend, bez względu na obowiązki, pogodę czy samopoczucie udaje mi się do któregoś z wymienionych miejsc zajrzeć, ale…zdarza się również, że wyruszam odkrywać nowe terytoria, niczym poszukiwacze skarbów w dolnej Amazonce. I tak późnym sobotnim popołudniem, znalazłam się w 13-stce, w okolicach La Butte aux Caillles, gdzie od jakiegoś czasu śledzę rozwój street artu, gdy nagle przypomniałam sobie, że gdzieś, kiedyś, czytałam o największym paryskim targu używanymi książkami pod gołym niebem na ulicy Briancion w okolicach Parku Brassensa w 15-stce. Ale czy on rzeczywiście istnieje, czy też jest po prostu tworem mojej wyobraźni?  Spojrzałam na mapę-byłam niedaleko parku. Kilka przystanków tramwajem, kilka kroków ulicą Brancion i nagle niespodzianka! W dwóch pawilonach, przypominających pawilony Baltara (słynne Hale), chyba ze sto rozłożonych na powietrzu stoisk -tylko z książkami. Książki dla zbieraczy, białe kruki oprawione w piękne skórzane okładki i papierowe wydania kryminałów. Za kilka tysięcy i za jedno euro. Raj to słowo bardzo słabe na określenie tego co ujrzałam!

 Czy zdradzać z czym wróciłam do domu? Z bajecznie oprawionym zbiorem esejów „Z Niemiec” francuskojęzycznej intelektualistki spod Genewy, Madame de Stael, którą z Francji wypędził Napoleon, z biografią Serge’a Gainsburge’a, powieściami Zoli…Ale wróciłam też potężnie sfrustrowana, bo do rąk trafił mi cudowny album węgierskiego fotografa Brassaia „Graffiti” z przedmową Pabla Picassa, z 1961 roku, który niestety kosztował bagatela-350 euro, a sprzedawca nie chciał go odstąpić taniej. Trudno, w życiu, i jest to moja żelazna zasada, nie wolno nigdy niczego żałować, na pewno nadarzy się jeszcze niejedna okazja, ale tym, którzy szukają największego moim zdaniem targowiska starych książek w Paryżu-ulicę Brancion gorąco polecam. Pozostaje mi jeszcze odkryć tajemnicę tej ewidentnej francuskiej miłości do książek. Czy ktoś zna jej sekret?